Laptop đã trở thành công cụ làm việc và giải trí không thể thiếu của nhiều người. Tuy nhiên, cùng với sự tiện lợi mà laptop mang lại, nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về bảo mật dữ liệu. Việc để lộ thông tin cá nhân, tài liệu quan trọng hay bị mất dữ liệu do virus, mã độc có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Vì vậy, bảo mật dữ liệu trên laptop là một vấn đề cấp thiết mà mỗi người dùng cần quan tâm. Bài viết này, ICT Sài Gòn sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích để bảo vệ dữ liệu quan trọng trên chiếc laptop của mình, giúp bạn an tâm hơn khi sử dụng máy tính trong công việc và cuộc sống hàng ngày.
Laptop là thiết bị cá nhân chứa rất nhiều dữ liệu quan trọng như thông tin cá nhân, tài liệu công việc, hình ảnh, video... Nếu những dữ liệu này bị lộ, mất hoặc bị đánh cắp, nó có thể gây ra những tổn thất lớn cho cá nhân và tổ chức:
Xem thêm: Kinh nghiệm thuê laptop uy tín, đảm bảo
Ngoài ra, laptop là thiết bị dễ bị thất lạc, mất cắp do tính di động cao. Máy tính cũng dễ bị tấn công bởi virus, mã độc, phần mềm gián điệp qua mạng Internet, USB... gây mất hoặc lộ dữ liệu. Vì vậy, bảo mật dữ liệu trên laptop là việc làm cần thiết để phòng ngừa rủi ro, bảo vệ lợi ích của cá nhân và tổ chức trong thời đại số.
Để bảo vệ dữ liệu quan trọng trên laptop, bạn nên áp dụng đồng thời nhiều biện pháp bảo mật khác nhau, tạo thành một hệ thống bảo vệ toàn diện và nhiều lớp. Dưới đây là một số cách phổ biến và hiệu quả mà bạn nên thực hiện:
Mật khẩu là lớp bảo vệ đầu tiên và quan trọng nhất cho laptop của bạn. Một mật khẩu yếu, dễ đoán như "123456", "password"... sẽ khiến máy tính dễ bị tin tặc xâm nhập. Ngược lại, mật khẩu mạnh sẽ giúp ngăn chặn hiệu quả các cuộc tấn công vét cạn (brute-force) và bảo vệ dữ liệu khi laptop bị mất trộm. Một mật khẩu mạnh cần đáp ứng các tiêu chí sau:
Để tạo và ghi nhớ mật khẩu mạnh dễ dàng hơn, bạn có thể sử dụng công cụ quản lý mật khẩu tin cậy như LastPass, 1Password, Dashlane... Những công cụ này sẽ tự động tạo mật khẩu phức tạp, lưu trữ và điền mật khẩu vào các trang web, ứng dụng giúp bạn.
Xem thêm: Cách chọn laptop cấu hình mạnh, chất lượng
Bên cạnh mật khẩu tài khoản, bạn nên đặt mật khẩu khóa màn hình (screen lock) để bảo vệ laptop khi rời mắt khỏi máy. Hãy sử dụng mật khẩu, PIN hoặc sinh trắc học như vân tay, khuôn mặt để mở khóa màn hình một cách nhanh chóng và an toàn.
Tường lửa (firewall) là phần mềm hoặc phần cứng giúp kiểm soát và lọc các truy cập mạng đến laptop của bạn. Nó sẽ chặn các kết nối đáng ngờ, ngăn chặn hacker, mã độc xâm nhập vào máy tính qua mạng.
Hầu hết các hệ điều hành như Windows, macOS đều tích hợp tường lửa và mặc định bật khi cài đặt. Tuy nhiên, bạn nên kiểm tra và cấu hình tường lửa phù hợp với nhu cầu sử dụng. Một số nguyên tắc khi cấu hình tường lửa:
Ngoài tường lửa tích hợp, bạn có thể cân nhắc cài đặt các phần mềm tường lửa chuyên dụng như Comodo Firewall, ZoneAlarm, TinyWall... để có thêm các tính năng bảo mật nâng cao.
Xem thêm: So Sánh Laptop 14 inch và 15.6 inch Sau 2 Tháng Sử Dụng
Các lỗ hổng, điểm yếu trong phần mềm như hệ điều hành, ứng dụng, trình duyệt web... là "cửa ngõ" để tin tặc, mã độc tấn công vào máy tính. Vì vậy, việc cập nhật phần mềm thường xuyên sẽ giúp "vá" các lỗ hổng bảo mật, nâng cao tính bảo mật cho laptop.
Hãy bật tính năng tự động cập nhật cho hệ điều hành và ứng dụng quan trọng. Với Windows 10, bạn vào Settings (Cài đặt) > Update & Security (Cập nhật & Bảo mật) > Windows Update và chọn "Automatically download and install updates" (Tự động tải và cài đặt bản cập nhật). Tương tự, hãy bật tự động cập nhật cho trình duyệt, phần mềm diệt virus, ứng dụng văn phòng, phần mềm ngân hàng... mà bạn thường xuyên sử dụng.
Virus, phần mềm độc hại (malware) là một trong những nguy cơ lớn nhất đối với dữ liệu trên máy tính. Chúng có thể xâm nhập qua email, trang web, tập tin đính kèm, USB... và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như đánh cắp dữ liệu, phá hoại hệ thống, tống tiền…
Để bảo vệ laptop khỏi virus và malware, giải pháp hàng đầu là sử dụng phần mềm diệt virus (antivirus) uy tín. Một số phần mềm diệt virus tốt nhất hiện nay là:
Hãy chọn một giải pháp phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của bạn. Đừng quên cập nhật cơ sở dữ liệu virus thường xuyên và quét toàn bộ hệ thống định kỳ để phát hiện mối đe dọa mới.
Xem thêm: Cấu hình laptop văn phòng: Những điều cần biết để lựa chọn
Bên cạnh phần mềm diệt virus chuyên dụng, Windows 10 và 11 còn tích hợp sẵn công cụ Windows Security (Bảo mật Windows) miễn phí với các tính năng như:
Tuy không mạnh bằng các giải pháp trả phí, nhưng Windows Security cũng là một lớp bảo vệ đáng tin cậy cho laptop của bạn, đặc biệt nếu bạn là người dùng cá nhân.
Xem thêm: Tiêu chí lựa chọn cấu hình laptop cho lập trình viên
Một trong những cách phổ biến nhất để virus, malware xâm nhập vào máy tính là thông qua các tập tin đính kèm trong email hoặc tải xuống từ Internet. Những tập tin này thường được ngụy trang dưới dạng hình ảnh, video, tài liệu... hấp dẫn nhưng thực chất chứa mã độc.
Vì vậy, bạn tuyệt đối không nên mở hoặc tải xuống các tập tin từ những nguồn không đáng tin cậy như:
Nếu buộc phải tải xuống tập tin từ nguồn không rõ ràng, hãy quét virus cẩn thận trước khi mở. Tốt nhất nên sử dụng một máy tính ảo (virtual machine) để chạy những tập tin này, tránh ảnh hưởng đến hệ thống chính nếu có điều gì bất trắc xảy ra.
Xem thêm: [Tư vấn] Lựa chọn cấu hình laptop cho sinh viên
Phần mềm không chính hãng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ bảo mật, có thể chứa mã độc, spyware hoặc trojan để đánh cắp dữ liệu của bạn. Những phần mềm này thường bị loại bỏ các tính năng bảo mật, không được cập nhật thường xuyên và dễ bị tin tặc khai thác lỗ hổng.
Vì vậy, bạn nên hạn chế tối đa việc cài đặt và sử dụng phần mềm lậu trên laptop. Thay vào đó, hãy sử dụng các phần mềm chính hãng, có bản quyền từ nhà phát triển uy tín. Nếu điều kiện tài chính không cho phép, bạn có thể cân nhắc các phần mềm mã nguồn mở, miễn phí nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và an toàn.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ngay cả phần mềm mã nguồn mở cũng có thể bị cài cắm mã độc nếu bạn tải từ những nguồn không chính thống. Vì vậy, chỉ nên tải phần mềm từ trang web chính thức của nhà phát triển hoặc các kho ứng dụng đáng tin cậy.
USB và các thiết bị ngoại vi như ổ cứng di động, thẻ nhớ là một trong những phương tiện lây nhiễm virus, malware phổ biến. Chỉ cần cắm thiết bị lạ vào laptop, bạn có thể vô tình làm mất dữ liệu hoặc nhiễm phần mềm gián điệp, trojan…
Do đó, bạn không nên kết nối bất kỳ USB hay thiết bị lưu trữ nào mà bạn không biết rõ nguồn gốc xuất xứ. Ngay cả khi thiết bị đó là của bạn bè, đồng nghiệp, bạn cũng nên cẩn trọng và quét virus trước khi sử dụng.
Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm qua USB, bạn nên:
Xem thêm: [Hướng dẫn] Cách sạc pin laptop và lưu ý khi sạc pin
Ngoài ra, bạn cũng có thể cấu hình Windows chỉ cho phép truy cập USB có chứng thực. Điều này giúp ngăn chặn các thiết bị USB lạ truy cập vào laptop của bạn.
Kết luận
Bảo mật dữ liệu trên laptop là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong thời đại số hóa hiện nay. Mỗi cá nhân và tổ chức cần chủ động trang bị kiến thức, công cụ và áp dụng các biện pháp toàn diện để bảo vệ thông tin trước những nguy cơ ngày càng gia tăng.
Bài viết này đã cung cấp các cách hữu hiệu để nâng cao an toàn dữ liệu trên laptop như sử dụng mật khẩu mạnh, bật tường lửa, cập nhật phần mềm, dùng phần mềm diệt virus, tránh mở tập tin lạ,... Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn an tâm hơn khi sử dụng laptop phục vụ học tập, làm việc và giải trí.
Tuy nhiên, công nghệ luôn thay đổi từng ngày và các mối đe dọa cũng liên tục tiến hóa. Vì vậy, việc bảo mật dữ liệu cần được coi là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự cảnh giác và cập nhật kiến thức thường xuyên. Bạn hãy luôn đề cao cảnh giác và không ngừng tìm hiểu, áp dụng các phương pháp bảo mật mới để bảo vệ tài sản số của mình một cách tốt nhất.
Xem thêm các bài viết khác:
Mình là phó phòng kỹ thuật tại công ty ICT SÀI GÒN, chuyên phụ trách nội dung bài đăng và hỗ trợ giải đáp thắc mắc liên quan đến vấn đề kỹ thuật và công nghệ. Bạn đọc nếu câu hỏi cần giải đáp đừng ngần ngại để lại comment bên dưới bài viết nhé
![[Tổng hợp] 8+ Cách sử dụng pin laptop lâu chai](../../storage/product.jpg)
Vì sao pin laptop lại bị chai? Tổng hợp 8+ cách sử dụng pin laptop lâu chai: Cắm sạc liên tục khi sử dụng nhiề...
Hướng dẫn vệ sinh máy tính tại nhà đơn giản, dễ thực hiện. Những lưu ý trong quá trình vệ sinh máy tính tại nh...
Tổng hợp các cách tăng tốc laptop, máy tính chạy mượt hơn. Những lưu ý trong quá trình sử dụng để laptop luôn...
Vì sao nên tiết kiệm pin cho laptop. 7 mẹo tiết kiệm pin cho laptop hiệu quả: bật chế độ tiết kiệm pin, tắt cá...
Máy Tính All In One
Máy Tính Để Bàn
Laptop
Màn Hình Máy Tính
Linh Kiện Máy Tính
Thiết bị văn phòng
Thiết bị mạng
Camera Wifi
Camera Quan Sát
Camera Trọn Bộ
Đầu Ghi Hình Camera
Hàng Cũ
