Card màn hình là gì? Cấu tạo và chức năng của card màn hình

Trong thế giới công nghệ ngày nay, card màn hình đóng một vai trò quan trọng trong việc xử lý đồ họa và hiển thị hình ảnh trên máy tính. Đặc biệt với những người dùng là game thủ hay làm việc trong lĩnh vực thiết kế đồ họa, một chiếc card màn hình tốt sẽ giúp công việc trở nên thuận lợi và mang lại trải nghiệm tuyệt vời hơn. Vậy  card màn hình là gì? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về cấu tạo, phân loại cũng như vai trò của card màn hình qua bài viết dưới đây của  ICT Sài Gòn nhé.    

Card màn hình là gì?    

Card màn hình, hay còn được gọi là card đồ họa, GPU (Graphics Processing Unit), VGA (Video Graphics Array), là một linh kiện máy tính có nhiệm vụ xử lý và xuất tín hiệu hình ảnh ra màn hình. Nó là một bộ xử lý đồ họa chuyên dụng, giúp giảm tải công việc cho CPU và cho phép hiển thị đồ họa phức tạp với tốc độ cao.    

Một card màn hình bao gồm các thành phần chính sau:    

• GPU: Đây là bộ xử lý đồ họa, là "trái tim" của card màn hình. GPU chịu trách nhiệm tính toán và xử lý các tác vụ đồ họa.    
• Bộ nhớ: Card màn hình có bộ nhớ riêng (VRAM - Video RAM) để lưu trữ dữ liệu hình ảnh, texture và các thông tin đồ họa khác.    
• Hệ thống làm mát: Bao gồm quạt tản nhiệt và các lá nhôm tản nhiệt giúp giải phóng nhiệt độ cho GPU và linh kiện.    
• Các cổng kết nối: Gồm cổng PCI Express để cắm vào mainboard, và các cổng xuất hình như HDMI, DisplayPort, DVI để kết nối với màn hình.   

Xem thêm: CPU là gì? Cấu tạo và chức năng của CPU 

Card màn hình có thể được tích hợp sẵn trên mainboard (gọi là card màn hình onboard) hoặc là một card rời cắm thêm vào mainboard thông qua khe cắm PCI Express (gọi là card màn hình rời).    

Cấu tạo và phân loại card màn hình    

Cấu tạo của Card màn hình    

Một card màn hình thường bao gồm các thành phần chính sau:    

• GPU (Graphics Processing Unit): Đây là bộ xử lý đồ họa, là "trái tim" của card. GPU gồm hàng nghìn lõi xử lý nhỏ hoạt động song song, chuyên biệt cho tính toán đồ họa. Nó thực hiện các phép tính toán phức tạp và chuyển đổi hình ảnh 3D thành 2D để hiển thị lên màn hình.    
• Bộ nhớ VRAM: Card màn hình có bộ nhớ riêng gọi là VRAM (Video RAM) để lưu trữ dữ liệu hình ảnh, texture và frame buffer. Dung lượng VRAM càng lớn thì khả năng xử lý đồ họa càng cao. Các loại bộ nhớ phổ biến trên card đồ họa là GDDR6, GDDR5, HBM2.    
• Bộ tản nhiệt: Bao gồm quạt và các lá nhôm tản nhiệt giúp giải phóng nhiệt độ phát sinh trong quá trình hoạt động của GPU và các linh kiện khác. Hệ thống tản nhiệt tốt giúp card màn hình hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ.    
• Các cổng kết nối:    
  • Cổng nguồn (Power Connector): Cấp nguồn cho card, thường là 6 pin hoặc 8 pin PCI Express tùy theo mức tiêu thụ điện.    
  • Cổng PCI Express: Để cắm card vào khe PCI Express trên mainboard.    
  • Các cổng xuất hình: Bao gồm HDMI, DisplayPort, DVI dùng để xuất tín hiệu hình ảnh tới màn hình.   

Xem thêm: Ổ cứng là gì? Công dụng, cấu tạo của ổ cứng Laptop   

Ngoài ra, trên card màn hình còn có thêm các linh kiện như tụ điện, cuộn cảm, bộ điều khiển BIOS, cầu chì, đèn báo...    

Phân loại card màn hình    

Card màn hình được chia thành 2 loại chính:    

• Card màn hình tích hợp (onboard): Là loại card đồ họa được tích hợp sẵn vào trong CPU hoặc mainboard. Chúng sử dụng chung một phần RAM hệ thống để xử lý đồ họa. Card onboard thường có hiệu năng thấp hơn so với card rời, phù hợp với các nhu cầu sử dụng thông thường như lướt web, xem phim, chơi các game nhẹ. Ưu điểm của chúng là giá thành rẻ, không tốn thêm chi phí, điện năng và không gian trong case máy tính.    
• Card màn hình rời: Là card đồ họa được thiết kế riêng biệt, cắm vào khe cắm PCI Express trên mainboard. Card rời có GPU mạnh mẽ, bộ nhớ VRAM riêng và hệ thống làm mát riêng nên cho hiệu năng đồ họa cao, đáp ứng tốt các ứng dụng đồ họa nặng như gaming, thiết kế, render video... Tuy nhiên, chúng đòi hỏi nguồn điện mạnh, tỏa nhiệt lớn và có giá thành cao hơn nhiều so với card onboard.    

Hiện nay, thị trường card màn hình rời được chia thành 2 "phe" chính là NVIDIA và AMD, cạnh tranh quyết liệt với nhau. Các card đồ họa của NVIDIA có tên dòng GeForce (như GeForce GTX, RTX) và Quadro (cho đồ họa chuyên nghiệp), trong khi AMD có dòng Radeon RX và Radeon Pro.  

Xem thêm: RAM máy tính là gì? Phân loại và tác dụng của RAM 

Card màn hình có vai trò gì trong laptop, máy tính    

Card màn hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống máy tính, đặc biệt là với những người dùng có nhu cầu cao về đồ họa như game thủ hay designer. Cụ thể:    

• Xử lý đồ họa: Đây là nhiệm vụ chính của card màn hình. Nó giúp render đồ họa 2D, 3D phức tạp với tốc độ nhanh, hiển thị hình ảnh mượt mà và chân thực. Nhờ có card màn hình, các game có đồ họa "khủng", các phần mềm thiết kế như Photoshop, 3Ds Max, AutoCAD... mới có thể chạy mượt mà.    
• Xuất tín hiệu hình ảnh: Card màn hình nhận dữ liệu hình ảnh từ CPU và RAM, xử lý rồi gửi tín hiệu hình ảnh tới màn hình thông qua các cổng như HDMI, DisplayPort, DVI. Nó quyết định độ phân giải và tần số quét của màn hình.    
• Hỗ trợ các công nghệ đồ họa: Các card màn hình hiện đại hỗ trợ nhiều công nghệ và API đồ họa như DirectX, OpenGL, Vulkan... giúp game và ứng dụng chạy mượt hơn, đồ họa đẹp hơn. Các công nghệ độc quyền của NVIDIA như DLSS, Ray Tracing, CUDA hay của AMD như FidelityFX Super Resolution, FreeSync cũng giúp cải thiện chất lượng, hiệu năng đồ họa.    

• Giảm tải cho CPU: Khi có card màn hình chuyên dụng, các tác vụ tính toán đồ họa sẽ được GPU đảm nhiệm thay vì CPU. Điều này giúp giảm tải đáng kể cho CPU, giúp hệ thống vận hành trơn tru và ổn định hơn.    
• Hỗ trợ đa màn hình: Card màn hình có nhiều cổng xuất hình cho phép kết nối đa màn hình, giúp bạn làm việc đa nhiệm hiệu quả hơn. Đây là tính năng rất hữu ích đối với dân đồ họa, thiết kế.    
• Hỗ trợ VR, đồ họa 3D: Những chiếc card màn hình cao cấp có thể hỗ trợ các ứng dụng thực tế ảo (VR), render đồ họa 3D phức tạp trong các phần mềm như Maya, Blender...    

Có thể thấy, card màn hình là một phần không thể thiếu trong một hệ thống máy tính hoàn chỉnh, đặc biệt là những máy tính chuyên đồ họa, gaming. Việc đầu tư một chiếc card màn hình tốt sẽ giúp máy tính của bạn hoạt động trơn tru, mượt mà hơn rất nhiều.    

Xem thêm: Ổ D là gì? Ổ C là gì? Sự khác nhau giữa ổ C và D 

Nên chọn card màn hình nào?    

Việc lựa chọn card màn hình phù hợp tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng và ngân sách của bạn. Dưới đây là một số gợi ý:    

• Với người dùng thông thường: Chỉ cần làm các tác vụ cơ bản như lướt web, xem phim, làm việc văn phòng, thì card màn hình tích hợp (onboard) là đủ dùng. Không cần phải bỏ thêm tiền mua card rời.    
• Với game thủ: Tùy vào tựa game và độ phân giải màn hình mà bạn nên chọn card cho phù hợp. Ví dụ:    
  • Chơi các game eSports, MOBA ở độ phân giải Full HD thì GTX 1650, GTX 1660, RX 570, RX 580 là lựa chọn tốt.    
  • Các game AAA đòi hỏi cao hơn như GTA V, Witcher 3, Cyberpunk 2077 ở độ phân giải QHD, 4K thì nên chọn từ RTX 2060, RX 5600 trở lên.    
• Với người dùng đồ họa, thiết kế: Tùy vào phần mềm và khối lượng công việc mà có thể chọn từ GTX 1650, RX 570 cho tới các card cao cấp hơn như RTX 2080, RX 5700 XT, hoặc các card đồ họa chuyên nghiệp như Quadro, Radeon Pro.    
• Với người đào coin: Nên chọn các card màn hình có nhiều nhân CUDA (như RTX 2080Ti, RTX 3080) hoặc nhiều nhân Stream Processor (như RX 580, RX 5700), có VRAM lớn và đạt hiệu suất cao trên các thuật toán khai thác.    

Ngoài ra cần lưu ý thêm các yếu tố như nguồn máy tính phải đủ công suất để "nuôi" card, case có đủ không gian lắp card, giá thành phải phù hợp với ngân sách và nhu cầu sử dụng.    

Các thương hiệu card màn hình nổi tiếng    

Thị trường card màn hình được thống trị bởi hai nhà sản xuất GPU lớn là NVIDIA và AMD. Tuy nhiên, người dùng có thể lựa chọn card màn hình từ nhiều thương hiệu khác nhau, mỗi thương hiệu lại có những ưu điểm riêng. Dưới đây là một số thương hiệu card màn hình nổi tiếng:    

• ASUS: Nổi tiếng với dòng card màn hình ROG Strix và TUF Gaming, ASUS mang đến những sản phẩm có hiệu năng cao, hệ thống tản nhiệt mạnh mẽ và thiết kế bắt mắt.    
• Gigabyte: Các card màn hình của Gigabyte, đặc biệt là dòng AORUS, nổi bật với thiết kế độc đáo, đèn RGB rực rỡ và hiệu năng ấn tượng.    
• MSI: MSI có nhiều dòng card màn hình nổi tiếng như Gaming X, Ventus, SUPRIM... với hiệu năng tốt, tản nhiệt hiệu quả và phần mềm hỗ trợ tiện lợi.    
• EVGA: Các card màn hình của EVGA nổi tiếng với chất lượng cao, hiệu năng ổn định và chế độ bảo hành tốt.    
• Zotac: Zotac chuyên sản xuất các card màn hình nhỏ gọn, phù hợp cho các hệ thống máy tính mini-ITX và game thủ ưa thích sự tiện lợi.    
• Colorful: Là thương hiệu đến từ Trung Quốc, Colorful mang đến những mẫu card màn hình có thiết kế độc đáo và giá thành phải chăng.    

Ngoài ra còn có các thương hiệu khác như Galax, Inno3D, PNY... Mỗi thương hiệu đều có những ưu và nhược điểm riêng, người dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên nhu cầu và sở thích cá nhân trước khi đưa ra lựa chọn    

Câu hỏi thường gặp về card màn hình    

• Card màn hình khác gì so với card đồ họa?    

Card màn hình và card đồ họa thực chất là một, có tác dụng xử lý đồ họa và xuất hình ảnh. Chúng chỉ khác nhau về tên gọi mà thôi.    

• Có nhất thiết phải có card màn hình rời để chơi game không?    

Không nhất thiết. Với những game nhẹ, đồ họa đơn giản thì card màn hình onboard tích hợp vẫn có thể chơi được tốt. Tuy nhiên với game đồ họa nặng và độ phân giải cao thì cần một card rời mạnh để có trải nghiệm mượt mà nhất.    

• Nên chọn card NVIDIA hay AMD?    

Cả NVIDIA và AMD đều có những ưu điểm riêng. NVIDIA nổi tiếng với hiệu năng mạnh, công nghệ Ray Tracing và DLSS, trong khi AMD lại có giá rẻ hơn và công nghệ FreeSync. Việc chọn NVIDIA hay AMD phụ thuộc vào nhu cầu và ngân sách của bạn.    

• Card màn hình bao nhiêu GB là đủ dùng?    

Điều này phụ thuộc vào độ phân giải màn hình và yêu cầu của game/ứng dụng. Với gaming ở độ phân giải 1080p thì card 4-6GB là đủ, trong khi 2K và 4K cần tối thiểu 8GB. Đối với đồ họa chuyên nghiệp như render video 4K thì cần card 12GB trở lên.    

• Có nên ép xung card màn hình không?    

Ép xung giúp tăng hiệu năng card nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro hỏng hóc nếu làm không đúng cách. Chỉ nên ép xung nhẹ dưới 10% và phải có kiến thức về phần cứng, tản nhiệt. Nếu không có kinh nghiệm thì không nên ép xung để đảm bảo an toàn và tuổi thọ cho card.    

Trên đây là bài viết chi tiết giải đáp cho câu hỏi "Card màn hình là gì?", cũng như cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về phân loại, vai trò, cách chọn mua và xử lý các vấn đề liên quan đến card màn hình. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích và tự tin hơn trong việc lựa chọn, nâng cấp, sử dụng card màn hình sao cho hiệu quả nhất, mang lại những trải nghiệm gaming và đồ họa tuyệt vời